تغییر زبان خطری برای تغییر فرهنگ

پیک ملت ؛ محمدفرزامی

به کدام سمت برانیم؟

این روزهادیگربچه هامان به جای “چوکلی”و”الختر” انگری بردز-بازی می کنند. مادران به جای “شله ماشکی”و”تکو” پیتزاوپاستا-درست می کنند. وبچه هابه جای گوش دادن به “متیل”ترجیح می دهند انیمیشن وپویا تماشا کنند…..ایانگرانی نسل ماونسل پیش از ما در از  دست رفتن بخشی ازخاطرات نوستالژیک مان است، ویا نگرانی مابرای ازمیان رفتن زبانمان ؟

زبان وگویش ولهجه که به گفته جامعه شناسان وزبان شتاسان مهمترین نهادفرهنگ است درحال ازدست رفتن است ، ویا در حال تغییر و تحول است؟ ایااین زبانی که نگران ازدست رفتنش هستیم ، همان زبان دوقرن پیش پدرانمان است؟

بدون شک هرکس که این روزها ازنظرگاه جامعه شناسانه ویاروان شناسانه -والبته زبان شناسانه-به نحوه ی صحبت کردن والدین بافرزندان خوددرمناطقی ازکهگیلویه وبویراحمد وسایرشهرستان های همجوارچون ممسنی ورستم نگاه بندازد قطعاپرسش هایی درذهن اوشکل خواهد گرفت که علت هاویادلیل ودلیل های این کارچیست؟

ایاچه نیازی ویانیازهایی باعث شده که والدین به سمت فارسی صحبت کردن بافرزندان خودگرایش پیدابکنند؟چه موضوعی غالب شده که لری صحبت کردن کودکان نوعی افت اجتماعی محسوب گردیده!!

.ایا این گرایش والدین باعث ازدست رفتن زبان وبه تبع ان فرهنگ ماخواهدشد، یانه این هم درنوع خودتغییری است متناسب بارشد صنعت وتکنولوژی ودنیای فرامدرن و متناسب بانیازها؟ ایاباید انتخاب خودخواسته زبان فارسی توسط والدین برای صحبت کردن بافرزندان خود رامانند واردشدن اجباری تمام مظاهردنیای جدیدفرض کنیم؟ایافارسی صحبت کردن فرزندانمان دراینده باعث نوعی ازهم گسیختگی میان کودکان فارسی زبان وولرزبان نخواهدشد؟

بسیارو به وفور مشاهده شده که کودکانی که فارسی صحبت می کنند درمقابل کودکانی که لری صحبت می کنند ، موضع گیری شده واین خطری است که باید نگران ان بود. ایااین موضوع دراینده باعث تقابل اجتماعی نخواهدبود؟دربعضی مواقع ناگزریربه تغییرهستیم مثلابارونق کشاورزی صنعتی وووجودانواع تراکتور دیگر-ورزا-نه کاربردی داردونه اسمی ازان به میان می اید ویا با وجود کمباین وتیلر دیگرصحبت از-بره-نخواهدشد اماصحبت کردن به زبان لری باکودکان ازضروریات قوم لراست .

گرچه باورداریم که ازدیدگاه جامعه شناسان تغییرزبان نشانه زنده بودن وپویایی زبان است نه مرگ ان ولی انچه که دراین مقال مدنطراست علاوه برتغییرزبان تغییرفرهنگ هم هست.

محمد فرزامی ، پژوهشگربنیادایران شناسی
شعبه استان
کهگیلویه وبویراحمد.